Bundan tam iki yıl önce Venezuela halkı büyük kriz sonrası %9000'leri aşan bir hiperenflasyona maruz kalmıştı. Ellerinde avuçlarında ne varsa pula dönüşen Venezuelalılar, devlet denetiminden bağımsız bir takas aracına hiç olmadığı kadar ihtiyaç duyuyordu. Yüksek komisyonlu ve oynak olduğu için bitcoin tam anlamıyla takas için uygun değildi. İşte bu dönemde DASH devreye girdi.
Aslında herşey bitcoin'in blok zincirlerinin bir çeşit jetonu(token) şeklinde piyasaya sürülen XCOİN ile başlamıştı. Daha sonra devletin ve büyük aracı şirketlerin hükümranlığından en az zararla kurtulmak isteyenler için Dark Coin şekline evrimleşerek bitcoin ile ayrıştırıldı. Bu şekilde küçük para transferlerini ve gizliliği ön plana alıyorlardı. Fakat bu ismin kullanıcılara ürkütücü gelmesi üzerine Digital Cash(dijital nakit) yani DASH doğdu.
XCOİN'in doğduğu dönemde IŞİD'in Musul'u işgaline kadar durmadan yükselen petrol fiyatlarından gerektiği gibi nemalanmayan ve var olan gelirleri tabana yaymayan Venezüela, zamanla yerin dibine gelen petrol fiyatlarından büyük oranda olumsuz etkileniyordu.
DASH'ın doğduğu dönemlerde ise, dünyanın en büyük petrol rezevrlerine sahip olan ülkede muhalifleri ekarte eden Maduro'ya karşı halk ayaklanması patlak verdi. Suikast girişimleri ve seçimlerin iptal edilmesi sonrası Meclis Başkanı anayasal olarak başkanlığını ilan etmişti. Bu durum öylesine büyük bir krize sebep oldu ki, ABD'nin de petrol ambargosu ve dövize hücum edilmesi sonucunda Venezuela para birimi olan Bolivar, iki yılda %10.000'e varan oranda değer kaybetti.
Ülkede uzun süredir neredeyse her sektör için ayrı ve günlük sabit dolar kuru belirlenmektedir.
Artık Venezuela halkı açısından Bolivar'ı kullanmanın bir anlamı kalmıyordu. Bir küçük çikolata ile bir depo benzin doldurulduğunu, 5 bisküvi ile otelde bir gece konaklayabildiğinizi hayal edin. İşte halk tam olarak bu durumdaydı.
Böylesine vahşi bir krizin pençesinde kıvranan Venezula halkı, artık takas aracı olarak kripto paraya yönelmeye cesaret etmeye başladı. Bin nasihat bir musibet misali DASH kullanımı yaygınlaşıyordu. Küçük çaplı esnafın akıllı telefonlarıyla DASH kabul etmesi büyük oranda yaygınlaşırken, DASH yöneticilerinin öngörüsüyle ve anlamlı anlaşmalarla ülkede yabancı merkezli zincir marketlerin DASH kabulü de sağlanınca kripto para kullanımında muazzam bir patlama yaşandı.
2021 yılının ilk ayları verilerine göre, ülkede her ay en az bir kere DASH ile alışveriş yapan kullanıcı sayısı 1 milyon barajını aşmış durumdadır.
DASH, e-mail veya SMS vasıtasıyla da gönderebilir hale gelince Venezuela'dan siyasi ve ekonomik nedenlerle ayrılmak zorunda kalanlar, ülkedeki yakınlarına para göndermenin ucuz ve devletten bağımsız bir yolunu bulmuş oluyorlardı. Bu durum da ülkeye kayıt dışı para girişini ve çıkışını arttıran en önemli faktördü.
Madem DASH'ı yenemiyorlardı, o halde ona bir rakip çıkarma vakti gelmişti.
Kripto para kullanımının rekorlar kırmasıyla Başkan Maduro, Venezuela devletine bağlı petrol şirketi kontrolünde petrol fiyatına stabil hale getirilmiş Petro'yu tanıtmıştı. Petro'nun değerini petrol ürünleri belirliyordu, adı da buradan geliyordu. Bu dünyada bir ilkti. İtibari bir kripto para, hem de petrole karşılık...Ayrıca Petro Gold gibi altına endeksli paralar da piyasaya sürülmüştü.
Şuanda Venezuela hükümeti emeklilerin Noel bayramı ikramiyelerini Petro ile ödüyor. Fakat Petro'nun gün geçtikçe devlet zoruyla yaygınlaşmasına rağmen, sade vatandaş çarşıda bu parayı kullanmaya pek sıcak bakmıyor. Sütten dilleri yandı bir kere.
Ayrıca DASH diğerlerine göre daha eski, güvenilir ve hızlı olduğu için, ayrıca Venezuela örneği de ortada olduğu için dünyadaki kripto para borsalarında oldukça değer kazanmış durumdadır. Gün geçtikçe de cüzdanlardaki paralar dünya halkları rağbet ettikçe değer kazanmaktadır. Hal böyle olunca tüm devletler, kripto paralara karşı regülasyonlara, vergilendirmeye veya bloke etmeye girişirlerse, insanlar "gizlilik coinleri veya tokenleri" olarak adlandırılan bu paralara barajın kapağının açılması gibi rağbet edeceklerdir.
Venezuela örneği aslında kripto paraların geleceğini anlamamız için çok büyük bir önem teşkil ediyor. Dünya üzerindeki her devletin karşılıksız olarak itibari para basmalarından hareketle, siyasi popülizm ve zengin sınıfı koruyabilmek için enflasyon yaratmaları göz önünde bulundurularak ülkemiz gibi bir ülke olan Venezuela'dan alınacak çok ibretler var.
Çarşıda pazarda bankadan, devletten bağımsız bir takas aracına bütün dünya halklarının ihtiyacı var kanımca. Bu nedenle DASH ve XMR gibi özellikle takip edilemez özellikleriyle ön plana çıkan kripto paraların geleceğini çok parlak görüyorum.
Yarın bir gün, ülkemizdeki dış borçlar kapatılamazsa, siyasi irade yaptım olduculuğa, muhalifleri ve hatta onlara oy verenleri bile terörist ilan etmeye devam ederse, halkın yerli itibari para birimimiz olan Türk Lirası'ndan uzaklaşması büyük olasılıktır. Zaten son yıllarda bunun alametleri ayan beyan ortadadır.
İtibari para birimlerinin hükmünün yavaş yavaş sona ermeye başladığı bu çağda kripto para ve blok zinciri bir güneş gibi doğmakta, bizim gibi ülkeler için çölde bir vaha haline gelmektedir.
Venezuela'dan ibretle...
DASH resmi internet sitesi:
XMR resmi internet sitesi:
0 Yorumlar
Yorumları buradan yazabilirsiniz.