Bilgisayar kullananların öğrenmesi gereken 5 temel bileşen

Telefonların cep bilgisayarı haline geldiği bu günlerde dizüstü ve masaüstü bilgisayarların kullanımı azalıyor. Fakat  film izlemek, oyun oynamak ve çalışmak için hala bu cihazları kullananlar var. Telefon ve bilgisayar kullananlara faydalı olacağını düşündüğüm 5 temel bileşeni bu yazıda topladım.



Bilgisayar en nihayetinde bir zekanın yapayıdır. "Ram" bellek; Harddisk hafıza; muhakeme yeteneği işlemci(CPU); görsel yetenek ekran kartı(GPU) ve bunları bir arada tutan, hep beraber çalışmasını sağlayan vücut anakart... Kompak bir yapıya sahip olmayan dizüstü ve masaüstü bilgisayarlarınızı bu 4 ana "organ" özelinde denetleyebilir, gerekirse tamir edebilirsiniz. 

HARDDİSK

İçinde gerçekten bir disk bulunan Harddisk(HDD)'ler günümüzde hafıza boyutu anlamında hala rağbet görüyor. Fakat SSD teknolojisinin ucuzlamasıyla HDD'nin pabucu dama atılmaya başlandı. Eğer bilgisayarınızın genel olarak hızlanmasını ve hızlı açılıp kapanmasını istiyorsanız, dosya aktarımınız yavaşsa SSD almanızda fayda var. SSD telefonlarda kullandığımız MicroSD kartlarla aynı mantıkla çalışır ve yazma, silme ömrü(bir kaç yüz bin kere) vardır, fakat darbelere karşı sağlamdır. HDD'lerde ise bu ömür milyonlar düzeyinde olmasına rağmen darbeleri karşı çok hassastır.

Masaüstülerde HDD'lerin takıldığı SATA kablosuyla 2,5 inç SSD'ler takılabilir ve kolaylıkla Windows kurulabilir. Dizüstülerde ise 2,5 inçlik HDD yuvası aynen 2,5 inç SSD'ye de uyacaktır. Bu SSD'ler yaklaşık 500mb/s okuma, yazma hızları ile günlük kullanımda oldukça tatminkardır. Yeni nesil devre katı şeklindeki SSD'ler (Samsung Evo gibi) ise 3gb/s'lik muazzam bir hız sunmaktadırlar. Onlar için aynı aparatlar kullanılsa da anakartın uyumu aranmalıdır. Bu jet hızındaki SSD'lerin giriş soketlerine m2 veya nvme denir. Bunların yalnızca tozunu almak yeterli olacaktır. 

RAM/BELLEK

İnsanın uyuma anında girdiği o "derin uyku" haline "rem" uykusu deriz. Bunun anlamı gün içinde görülen, işitilen, anlam yüklenen her olgu ve olayın sıraya konulması demektir. Uyanıkken de bu belleğimiz çalışır fakat kısacık anlarlar sınırlıdır. İşte bilgisayardaki ram da böyledir. Ram işlemciye sıraladığı bilgileri aktararak kargaşayı önlediği gibi harddiske de yazılacakları düzenler. Bilgisayarınızı kapatınca ram üzerindeki tüm verileri siler. 


Ram kapasitesi ve hızı arttıkça farklı işlemleri aynı anda yapma yeteneğinde artış olur. Aynı zamanda geçişler de hızlanır. Günümüzde çoğu anakartta çift veya dörtlü kanallar vardır. İki aynı frekanstaki ramı anakart tek bir ram gibi görerek daha yüksek hızlara çıkarabilir. Günümüzde 8 gb'dan az rami olan bir bilgisayarın genel kullanımda yetersiz kalabileceğini söylememde bir yanlış yok. Eğer birkaç yıl masraf çıkarmadan güzel ve hızlı bir kullanım istiyorsanız 8gb üstü ram seviyelerini düşünün. 

Dikkat: Ramların DDR2 DDR3 veya DDR4 şeklinde teknolojik olarak gelişme düzeyleri vardır. Bunlardan hiçbirisi diğerinin soketine uyuşmaz. 

Ramlerinizin çalışmasından şüphe ediyor veya bilgisayarınız açılmıyorsa altın kaplamalı soketlere giren bölümleri silgi ile silebilirsiniz. İletkenliği artan sağlam ramler tekrar çalışmaya başlayacaklardır. 

CPU/İŞLEMCİ

Tüm matematiksel, yazınsal işlemlerin mimarı bu küçük aygıttır. Aslında kendisi tek başına bir bilgisayardır desek yanlış olmaz. Bu aygıt içindeki milyarlarca transistörle birlikte nanoteknolojinin geldiği son noktayı bize gösterir. İşlemciler ısındığı için üzerinde metal bir soğutma bloğu vardır. Soğutma fanı metali ile ile işlemci arasına gelen termal macunun bir iki senede bir yenilenmesi işlemci ısısında gözle görülür azalma meydana getirebilir. Dizüstüler de durum nispeten aynıdır. 

İşlemci güncellemek için önce anakart uyumluluğuna bakmanız gerekir. Elinizdeki fan ve soğutma bloğu soğutmaya yeterli gelmeyebilir; onu da incelemelisiniz.

Dikkat: Fan temizliği ve termal macun yenilenmesi dışında pek bir iş istemeyen bu aygıtı eli yatkın olmayanların pek yerinden oynatmamasını öneriyorum. 

Performansın düşmemesi için yılda en az bir kere fanlar temizlenip, termal macun yenilenmelidir. 

GPU/GRAFİK İŞLEMCİ/EKRAN KARTI

Aynı CPU gibi çalışan bu işlemci görüntünün piksel piksel var edilmesini sağlamak için uğraşıyor. Elbette bu bileşen de günümüz oyun ve kurgu programı dünyasında çok hızlı ısınıyor. Artık her ekran kartının üzerinde fan var. 

Görüntünün var edilmesini sağlayan bu işlemcilerin bir diğer kullanım alanı da üzerinde bulunan fazladan ram/bellek sayesinde kripto para madenciliği sektörüdür. Çoğu kripto para son modern GPU'lar ile üretildiği için günümüzde ekran kartı sıkıntısı çekilmeye başlanmıştır. Bu yüzden GPU'lar oldukça pahalı hale geldi. Seçeceğiniz ekran kartını iyi araştırmalısınız. Oyun ve kurgu programları ekran kartı ile çalışır. Eğer siz de bunlardan kullanacaksanız size güçlü ekran kartları öneririm.

Bitcoin ve kripto paraları incelediğim şu yazıyı okuyabilirsiniz:

SATOSHİ VE ONUN BİTCOİN DEVRİMİ

ANAKART

Bütün bu yapıtaşlarının arasında muhabbet kuran "vücut" işte budur. Bu devre kartı tüm yapıtaşlarını bir arada tuttuğu gibi kendinden de bazı özellikleri vardır. Genelde yeni bilgisayar alacaklar anakart almakla işe başlarlar. Çünkü diğer bileşenlerle uyumluluk elzemdir. 

Anakartın üzerinde Wifi, ses ve çeşitli kartlar dışında USB 3.0 veya USB 4.0(eski adı 3.2) bulunmalıdır. Alacağınız anakartlardaki nesillere ve destekledikleri formatlara dikkat etmeniz gerekmektedir. 

Telefonlar da bu 5 bileşen üzerinden çalışırlar. Hepsinde de bu bileşenler kompak bir şekilde telefona yerleşmiştir. Yalnızca bunları kullananların da bu temel bileşenleri öğrenmeleri gerekir. Çoğu telefon ince uçlu tornavidalarla ne kadar kompak olsalar da açılıp tamir veya bileşen değişimi yapılabilir.

Bu yazıyı bilgisayar bileşenleri konusuna merak duyanlar için yazdım. Bu konu hakkında İnternetteki çoğu yazı sade vatandaş için gerekli bilgileri vermekten çok uzaktı.  

Yorum Gönder

0 Yorumlar