"DNA'nı gönder, ırkını öğren" yalanı

DNA analiz şirketleri gerçekte hangi ırktan olunduğunu belirlediği iddiasıyla reklamlar yayınlıyorlar. İnsanlar biyolojik olarak en mahrem bilgilerini hangi ırka mensup olduklarını öğrenmek için üstüne bir de büyük paralar vererek yurtdışına gönderiyorlar.

Bu yazıyı DNA testini özendiren, insanları meraklandıran reklamları gördükten sonra yazmaya başladım. 

Her şey yıllar önce internette milyonlarca kez dolaştırılan bir duygusal videoyla başladı. Bu videoda birazcık milliyetçi olan bir kaç kişi DNA testi yaptırmış ve gerçekte hangi ırka mensup olduklarını öğrenmişlerdi. Neredeyse hepsi tahmin ettiği ırkları duyamayınca büyük şaşkınlık yaşıyorlardı. Bu video ırkçılığı gerçekten de çürütüyormuş gibi dursa da aslında "gerçek mensup olunan ırkın" ortaya çıkabilmesinin mümkün olduğunu haykırıyordu.Yani insanlar artık hangi ırka mensup olduklarını öğrenebileceklerine inanmaya başladılar. Video burada

Bu video o kadar çok fazla kez dolaştı ki insanların bilinçaltına işledi. İnsanlar hangi ırka mensup olduklarını ve soylarını hiç olmadığı kadar merak etmeye başladılar.  Geçen senelerde e-devlette yukarı-aşağı soy ağacı sorgulama sisteminin açılmasıyla kapanması bu yüzden bir olmuştu. Çünkü o kadar fazla insan bu sorgulamayı yapmıştı ki ülkenin en çok sunucusu bulunan kamu sistemi e-devlet çökmüştü. Bunun üzerine bir müddet sorgulama sistemi hemen kapatılmış daha sonra sınır koyularak tekrar açılmıştı.

İnsanlar hangi ırka mensup olunduğunun bilimsel olarak ortaya konabileceğine inandırıldı. Halbuki biyolojik olarak "ırk" tanımı, yalnızca bazı farklılıkları ifade etmek için ağız alışkanlığından dolayı kullanılagelen antika bir kavramdır. Kesinlikle yaygın kullanımla ilgisi yoktur. DNA, çevresel ve evrimsel etkiyle oluşan adaptasyonlar dışında bu anlamda pek bir bilgi içermez. İnsanların DNA'ları %99.9 oranında aynıdır.  Sosyal anlamda ırk ve milliyet bir toplumun diğer toplumdan uzaklaşarak ayrı bir dil ve kültürü benimsemesiyle oluşurlar. Zamanla çoğrafyanın ve çevresel mutasyonların etkisiyle oluşan farklılıklar ırk tanımının pozitif bilimlerce kanıtlanabildiğini göstermez. Çünkü insan türü alt ırklar içinde diğer türlere göre çok hızlı kaynaşmıştır.

Hatta ırk tanımı, daha yaygın kullanılan milliyet tanımı yerine daha bilimsel olduğu düşüncesiyle kullanılıyor. Fakat aslında bu büyük bir yanılsamadır.

Adolf Hitler bunu denedi. Zamanın savaşlardan beli bükülmüş Almanya laboratuvarları sırf bu amaç uğrunda milyarlarca marka yıllarca çalıştı. Alman ari ırkını bilimsel olarak kanıtlamak için... Ama işe yaramadı. Hiçbir ırk diğer ırkın üstünde değildi. Bilimsel olarak sadece tek bir ırk vardı o da insandı. 

Bir coğrafyada yaşayan insanlar elbette o coğrafyaya gökten zembille inmediler. Bir yerlerden türlü nedenlerle gönüllü ya da zorunlu olarak göç ettiler. Anadolu binlerce yıllık savaştan kaçma ve ticaretin en yoğun yapıldığı bir kurtuluş mekanıydı mesela. Türkler kuraklıktan ve Çin baskısından buralara kaçmıştı. Aslında her coğrafya böyledir. Bu itibarla arı duru bir ırktan söz edemeyiz zaten. İlla tüm toplumlar tanışmış ve karışmıştır.

Ari bir ırk arayışı tam anlamıyla rezalettir. İnsan ırkına mensup olmak kardeşlik için yeterlidir. Bunun yerine doğuştan gelen bazı üstünlükleri aramak ve bununla birilerini dışlamak kadar korkunç bir şey olamaz. 

İnsanlar mensup olduğunu düşündükleri ırklardan olmadıklarını işittiklerinde milliyetçilikleri son bulabilir; bu doğrudur. Fakat zamanla insanlar gerçekte hangi ırka mensup olduklarını merak ettikçe "gerçek ırkının" ırkçısı da olabilirler. 

Bir kişi konuştuğu dile ve yaşadığı kültüre bakarak hangi ırka mensup olduğunu şıp diye anlayabilir. Bunun için DNA örneğini binlerce kilometre uzaklara göndermek gerekmez. Hatta bunu göndermek çok büyük bir ahmaklıktır. İnsan en mahrem bilgilerini gönül rahatlığıyla neden verir? 

DNA analiz şirketlerine gönderilen DNA örnekleri muhtemelen güvenli kasalarda saklanıyor. Yarın bir gün farklı DNA'ların bilgisine ihtiyaç duyan kötü amaçlı kimselerin eline de geçebilir. Ve bu mahrem biyolojik bilgilerle daha büyük kötülükler yapılabilir. 

İlik veya organ nakli için örnek vermek yerine ırk merakıyla DNA örneği göndermenin yanlış olduğunu anlamayıp "ne var canım bunda, iç yanağımdan aldığım epital hücrelerimi gönderiyorum, canımı göndermiyorum ya..." diyenlere son uyarımdır. DNA canlının çekirdek kodudur. Bu kod ki en mahrem bilgiyi içerir. Bunu sırf siz merak ediyorsunuz diye art niyetli şirketlerin eline vermek çok yanlıştır. Ve ırk sanıldığının aksine biyolojik değil, sosyolojik bir kavramdır.